Πρόκειται για ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και οφείλεται στον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Είναι η συχνότερη σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη και αρκετά ύπουλη καθώς ο HPV συνήθως δεν εμφανίζει συμπτώματα και συνεπώς δεν μπορεί να γίνει αντιληπτός από τον φορέα του ούτε και από τον ερωτικό του σύντροφο. Ανάλογα με τον υπότυπο του HPV και τις άμυνες του οργανισμού που έχει μολυνθεί από αυτόν, ο ιός μπορεί να εκδηλωθεί με κονδυλώματα. Ο χρόνος που μεσολαβεί από τη μόλυνση μέχρι την εμφάνιση δερματικών βλαβών (χρόνος επώασης του ιού) ποικίλλει από ένα μήνα έως και χρόνια, ωστόσο ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών εμφανίζει δερματικές αλλοιώσεις 2 έως 3 μήνες μετά τη μόλυνση. Τα «οξυτενή» κονδυλώματα, όπως ονομάζονται επιστημονικά, προεξέχουν της επιφάνειας του δέρματος, είναι ανάγλυφα στην ψηλάφηση και συχνά συγχέονται με θηλώματα ή και σπίλους (ελιές). Η μετάδοση του ιού γίνεται με απλή δερματική επαφή με τη μολυσμένη περιοχή, γι αυτό και πρόκειται για τόσο συχνή λοίμωξη. Σχεδόν τα δύο τρίτα των ατόμων που έρχονται σε σεξουαλική επαφή με φορέα του ιού HPV, μολύνονται. Ωστόσο, η εμφάνιση δερματικών βλαβών είναι συχνότερη στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες.
Η σημασία της σωστής διάγνωσης
Η διάγνωση γίνεται από ειδικό δερματολόγο-αφροδισιολόγο με λεπτομερή κλινική εξέταση με τη βοήθεια ειδικών μεγεθυντικών φακών και δερματοσκοπικών εργαλείων. Πριν την εξέταση, καλό είναι να γίνεται επιμελές ξύρισμα της περιοχής, ώστε να είναι πιο εύκολη η εντόπιση ακόμη και πολύ μικρών βλαβών. Πάντοτε είναι απαραίτητη η κλινική εξέταση και των δύο ερωτικών συντρόφων.
Πού εμφανίζονται;
Στον άνδρα, τα κονδυλώματα μπορεί να εμφανιστούν στο εφήβαιο, στο σώμα του πέους, στη βάλανο, στο όσχεο, στο περίνεο και στις μηροβουβωνικές πτυχές, ενώ στη γυναίκα μπορεί να εμφανιστούν στο εφήβαιο, στο αιδοίο, στον κόλπο και στις μηροβουβωνικές πτυχές. Και στα δυο φύλα μπορεί να παρουσιαστούν βλάβες στη στοματική κοιλότητα ή και στο φάρυγγα μετά από στοματική σεξουαλική επαφή, όπως επίσης μπορεί να παρουσιαστούν βλάβες περιπρωκτικά ή και εντός του πρωκτού μετά από πρωκτική σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο.
Πώς αντιμετωπίζονται;
Η αντιμετώπιση εξατομικεύεται ανάλογα με τον αριθμό και το μέγεθος των βλαβών. Η χρήση εξελιγμένου CO2 laser είναι η πιο ενδεδειγμένη και ασφαλής μέθοδος αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων. Με το CO2 laser στοχεύουμε επιλεκτικά τις βλάβες και προκαλούμε την εξάχνωσή τους. Σε πολλά περιστατικά αρκεί μία μόνο συνεδρία. Σε περιπτώσεις εκτεταμένων βλαβών η συνεδρία CO2 laser σε συνδυασμό με τοπική φαρμακευτική αγωγή στο σπίτι έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Η εφαρμογή CO2 laser είναι ανώδυνη και το αισθητικό αποτέλεσμα άριστο. Πολλαπλές κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων με CO2 laser σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο υποτροπών. Παρόλο που οι δερματικές βλάβες εξαλείφονται πλήρως, ο ιός παραμένει στον οργανισμό και υπάρχει πιθανότητα εμφάνισης νέων βλαβών στο μέλλον, ιδίως σε περίοδο πτώσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η παρακολούθηση από ειδικό δερματολόγο-αφροδισιολόγο κατά διαστήματα.
Πώς συνδέονται τα κονδυλώματα με τον καρκίνο;
Ο ιός HPV έχει πάνω από 200 υπότυπους, κάποιοι από τους οποίους είναι ογκογόνοι, δηλαδή ευθύνονται για τη δημιουργία όγκων. Τα κονδυλώματα οφείλονται σε μη ογκογόνα στελέχη HPV, ωστόσο υπάρχει αυξημένη πιθανότητα για ένα άτομο που παρουσιάζει κονδυλώματα, να έχει μολυνθεί και από ογκογόνα στελέχη του ιού, τα οποία συχνά ευθύνονται για την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας, στον κόλπο, στον πρωκτό και στη στοματική κοιλότητα. Επομένως, η άμεση αντιμετώπισή τους είναι αναγκαία. Συγκεκριμένα, στις γυναίκες ασθενείς συστήνεται η τακτική παρακολούθηση με τέστ ΠΑΠ, ενώ στα άτομα με περιπρωκτικές βλάβες συστήνεται η διενέργεια πρωκτοσκόπησης. Ο ιός δεν εξαλείφεται. Στατιστικά, έχει παρατηρηθεί ότι ο οργανισμός καταπολεμά τη λοίμωξη κατά μέσο όρο εντός 2 ετών, όμως γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται για εξάλειψη του HPV αλλά για μετάπτωσή του σε λανθάνουσα κατάσταση.
Πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε;
Το εννεαδυναμο εμβόλιο έναντι του HPV που ενδείκνυται σε ηλικίες από 9 ετών και άνω παρέχει υψηλή προστασία από 9 στελέχη του ιού, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και αυτά που ευθύνονται για την εμφάνιση των κονδυλωμάτων. Η χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή δεν παρέχει απόλυτη προστασία από τον HPV, καθώς δεν αποτρέπει τη δερματική επαφή με περιοχές που είναι πιθανό να είναι μολυσμένες, ωστόσο είναι πάντοτε απαραίτητη, εφόσον παρέχει απόλυτη προστασία από άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες που ευνοούν τη μόλυνση από τον ιό και την εμφάνιση κονδυλωμάτων είναι πολλαπλοί και σχετίζονται κυρίως με την πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού, όπως πχ το κάπνισμα, το στρες, η κακή διατροφή, η υπερβολική σωματική κόπωση, η έλλειψη ύπνου, αυτοάνοσα νοσήματα, καθώς και η προσβολή από άλλες λοιμώξεις.
“Στην Tzouma Clinic, η αντιμετώπιση εξατομικεύεται ανάλογα με τον αριθμό και το μέγεθος των βλαβών. Η χρήση εξελιγμένου CO2 laser είναι η πιο ενδεδειγμένη και ασφαλής μέθοδος αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων καθώς στοχεύουμε επιλεκτικά τις βλάβες και προκαλούμε την εξάχνωσή τους. Σε πολλά περιστατικά αρκεί μία μόνο συνεδρία. Η θεραπεία είναι ανώδυνη και το αισθητικό αποτέλεσμα άριστο.”