– Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα;

• Εξάνθημα που ποικίλλει ευρέως ως προς την εμφάνισή του από άτομο σε άτομο και κυμαίνεται από σημεία απολέπισης που μοιάζουν με πιτυρίδα έως μεγάλες ψωριασικές πλάκες
• Εξανθήματα που ποικίλλουν στο χρώμα, από ροζ ή κόκκινο μέχρι ασημί
• Μικρές κηλίδες απολέπισης (συνήθως παρατηρούνται σε παιδιά)
• Έντονη ξηροδερμία
• Κνησμός, κάψιμο ή πόνος

– Ποιοι τύποι ψωρίασης υπάρχουν;

Η ψωρίαση χαρακτηρίζεται από μια μεγάλη ποικιλία κλινικών εκδηλώσεων. Οι κύριες μορφές της νόσου είναι οι εξής:

• Ψωρίαση κατά πλάκας: Αποτελεί την πιο συχνή μορφή και αφορά το 80-90% των περιπτώσεων. Χαρακτηρίζεται από σαφώς αφοριζόμενες ερυθρές πλάκες που καλύπτονται από παχιά, αργυρόχροα λέπια. Εμφανίζονται οπουδήποτε στο σώμα, με ιδιαίτερη προτίμηση όμως σε συγκεκριμένες θέσεις, όπως οι αγκώνες, τα γόνατα, το κάτω μέρος της πλάτης και στο τριχωτό της κεφαλής. Το προσβεβλημένο δέρμα μπορεί να επουλωθεί με προσωρινές αλλαγές στο χρώμα (μεταφλεγμονώδης υπο- ή υπερ-μελάγχρωση).
• Σταγονοειδής ψωρίαση: Απαντάται σε ποσοστό μικρότερο του 10% των περιπτώσεων. Είναι συχνότερη σε παιδιά και νέους και εμφανίζεται συνήθως μετά από μια οξεία στρεπτοκοκκική λοίμωξη του αναπνευστικού. Χαρακτηρίζεται από πολλαπλές, διάσπαρτες, ρόδινες «σταγονοειδείς» πλάκες μικρού μεγέθους. Έχει γενικευμένη κατανομή, κυρίως στον κορμό, αλλά και στα άκρα. Η πρόγνωση είναι εξαιρετική, ιδιαίτερα στα παιδιά.
• Ερυθροδερμική ψωρίαση: Είναι σπάνια, με ποσοστό εμφάνισης μικρότερο του 2%. Αποτελεί την πιο σοβαρή μορφή ψωρίασης και χαρακτηρίζεται από καθολική φλεγμονή του δέρματος, ερυθρότητα και ποικίλου βαθμού απολέπιση. Μπορεί να συνυπάρχουν συστηματικά συμπτώματα όπως λευκοκυττάρωση, διαταραχή θερμορύθμισης, καρδιακή ανεπάρκεια, αφυδάτωση. Η έναρξή της μπορεί να συμβεί απότομα ή να αποτελεί επιδείνωση προϋπάρχουσας κατά πλάκας ψωρίασης.
• Φλυκταινώδης ψωρίαση: Εμφανίζεται σε ποσοστό μικρότερο του 5% και χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό φλυκταίνων (φουσκάλες γεμάτες πύον). Διακρίνεται στην εντοπισμένη μορφή με εμφάνιση στις παλάμες και τα πέλματα και γενικευμένη μορφή.

Οι μορφές ανάλογα με την εντόπιση της νόσου είναι οι εξής:

• Ψωρίαση του τριχωτού: Αποτελεί μία από τις πιο τυπικές εντοπίσεις της ψωρίασης και μπορεί να είναι η μόνη εκδήλωση της νόσου.
• Ανάστροφη ψωρίαση: Προσβάλλει τις πτυχές του σώματος, όπως μηροβουβωνικές, μασχαλιαίες, οπισθοωτιαίες, υπομαζικές και τη μεσογλουτιαία πτυχή. Η υγρασία στις θέσεις αυτές, η τριβή, καθώς και οι λοιμώξεις προάγουν την εμφάνιση των βλαβών.
• Ψωρίαση ονύχων: Παρατηρείται στο 25-50% των ασθενών και παρουσιάζει αυξημένη συσχέτιση με την ψωριασική αρθρίτιδα. Οι αλλοιώσεις που μπορεί να παρατηρηθούν είναι ευθραυστότητα, μη φυσιολογική ανάπτυξη των ονύχων, διαταραχή στο χρώμα, αποκόλληση του νυχιού από το υποκείμενο δέρμα, πάχυνση και υπερύψωση του νυχιού (υπονύχια υπερκεράτωση) κ.α.
• Ψωρίαση παλαμών-πελμάτων: μπορεί να εμφανιστεί ως σαφώς αφοριζόμενες πλάκες που καλύπτονται από αργυρόχροο ή κίτρινο λέπι, ως υπερκερατωσικό έκζεμα και ως φλυκταινώδης μορφή.
• Ψωρίαση των γεννητικών οργάνων και των βλεννογόνων: μπορεί να προσβάλει το σώμα του πέους, τη βάλανο, το όσχεο και τα μεγάλα χείλη του αιδοίου. Τα λέπια μπορεί να είναι παρόντα ή να απουσιάζουν εξαιτίας της αυξημένης διαβροχής. Η προσβολή του στοματικού βλεννογόνου είναι σπάνια.
• Ψωριασική αρθρίτιδα: εμφανίζεται στο ποσοστό ως 30% των ψωριασικών ασθενών. Προσβάλλει εξίσου και τα δυο φύλα και εμφανίζεται συνήθως σε ηλικίες άνω των 40 ετών.

– Ποια είναι η αιτία;

Η ψωρίαση είναι πολυπαραγοντική νόσος. Η εμφάνισή της αποτελεί συνάρτηση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και μιας ιδιαίτερης ανοσολογικής απάντησης του οργανισμού, η οποία οδηγεί σε αύξηση του ρυθμού πολλαπλασιασμού και ατελή ωρίμανση των κερατινοκυτταρων στην επιδερμίδα, καθώς και σε φλεγμονώδη αντίδραση.

– Τι πυροδοτεί την ψωρίαση;

Πολλοί ασθενείς με προδιάθεση για ψωρίαση μπορεί να μην έχουν συμπτώματα για χρόνια έως ότου η ασθένεια πυροδοτηθεί από κάποιο περιβαλλοντικό αίτιο. Οι συνήθεις παράγοντες που διεγείρουν την ψωρίαση περιλαμβάνουν:

• Τραύμα: Κάθε είδους τραυματισμός (μηχανικός, ηλεκτρικός, χημικός, θερμικός, χειρουργικός) μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση νέων βλαβών.
• Λοιμώξεις όπως ο στρεπτόκοκκος ή η HIV λοίμωξη μπορούν επίσης να επιδεινώσουν την κλινική εικόνα της νόσου.
• Φάρμακα έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόκληση ή την επιδείνωση της νόσου, όπως άλατα λιθίου, ανθελονοσιακά φάρμακα, ορισμένα αντιυπερτασικά, καθώς και η απότομη διακοπή των συστηματικών κορτικοστεροειδών.
• Ήλιος: Στις περισσότερες περιπτώσεις ο ήλιος δρα ευεργετικά, ενώ η φωτοθεραπεία αποτελεί μία από τις θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της ψωρίασης. Σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών, όμως, η έκθεση σε ηλιακό φως μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση, ιδιαίτερα στα εκτεθειμένα μέρη του σώματος.
• Μεταβολικοί παράγοντες (υποασβεστιαιμία) και ορμονικοί παράγοντες (εφηβεία, εγκυμοσύνη, ορμονοθεραπεία).
• Stress: Οι εξάρσεις της νόσου μπορεί να εμφανιστούν εβδομάδες έως μήνες μετά από κάποιο στρεσογόνο γεγονός.
• Το κλίμα, ιδιαίτερα οι κρύες, ξηρές καιρικές συνθήκες
• Κάπνισμα: Αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα και έχει συσχετιστεί με φλυκταινώδεις μορφές της νόσου.
• Αλκοόλ: Ευθύνεται μάλλον για την επιδείνωση παρά για την έναρξη της νόσου, καθώς και για μειωμένη ανταπόκριση στη θεραπεία.

↓

Οι θεραπείες της ψωρίασης

Η θεραπεία εξατομικεύεται και η επιλογή της εξαρτάται από τον τύπο και το σοβαρότητα της νόσου καθώς και από την ανταπόκριση του ασθενούς στις προηγούμενες θεραπείες. Οι προσεγγίσεις αυτές στοχεύουν στη μείωση της φλεγμονής. Οι κύριες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

– Φαρμακευτική Αγωγή

• Τοπική θεραπεία: διάφορες τοπικές θεραπείες χρησιμοποιούνται είτε ως μονοθεραπεία σε ήπια μορφή ψωρίασης, είτε σε συνδυασμό με άλλους θεραπευτικούς παράγοντες. Στην τοπική αγωγή περιλαμβάνονται τοπικά κορτικοστεροειδή, ανάλογα βιταμίνης D3, πίσσα, ανθραλίνη, τοπικά ρετινοειδή, τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης και άλλες θεραπείες. Οι κρέμες αυτές μπορούν να περιορίσουν τις εξάρσεις.
• Συστηματική θεραπεία: χορηγείται σε μέτρια ή σοβαρή ψωρίαση και περιλαμβάνει τις κλασικές θεραπείες (κυκλοσπορίνη, συστηματικά ρετινοειδή, μεθοτρεξάτη), την θεραπεία με τα μικρά μόρια και τους βιολογικούς παράγοντες.
  Φωτοθεραπεία (UVB, PUVA)

– Θεραπείες στην κλινική

• Φωτοθεραπεία με Dermalux: Η Tzouma Clinic διαθέτει το πιο εξελιγμένο μηχάνημα φωτοθεραπείας, το Dermalux που εκπέμπει φως σε διάφορα μήκη κύματος και είναι εντελώς ανώδυνο. Η θεραπεία αυτή εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες μορφές της νόσου υπό την καθοδήγηση του δερματολόγου. Σε μικρές ψωριασικές πλάκες μπορεί να βελτιώσει το πρόβλημα χωρίς να χρειαστούν βιολογικοί παράγοντες.

– Τι αλλάζει με τους βιολογικούς παράγοντες;

Στο παρελθόν, οι θεραπείες της ψωρίασης είχαν αρκετές παρενέργειες. Οι ασθενείς που υπέφεραν από σοβαρή κατά πλάκας ψωρίαση σε μεγάλο ποσοστό επιφάνειας σώματος έπαιρναν φάρμακα όπως η μεθοτρεξάτη και η κυκλοσπορίνη, τα οποία όμως είχαν και παρενέργειες. Τώρα πια υπάρχουν βιολογικά φάρμακα, ως επί το πλείστον ενέσιμα, τα οποία δεν έχουν παρενέργειες, οπότε δεν ταλαιπωρούν καθόλου τον ασθενή. Πριν την έναρξη της θεραπείας απαιτείται εργαστηριακός έλεγχος. Στη συνέχεια τα φάρμακα συνταγογραφούνται και οι ασθενείς τα προμηθεύονται από το φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ. Η χορήγησή τους γίνεται με ένεση μία φορά το μήνα ή το τρίμηνο, ανάλογα με το φάρμακο. Αν ο ασθενής δεν μπορεί να κάνει την ένεση μόνος του, η φαρμακευτική εταιρεία παρέχει ειδική υπηρεσία εντελώς δωρεάν η οποία εκπαιδεύει τους ασθενείς και τους φροντιστές τους ή κάνει την ένεση.

– Πώς μπορεί να βελτιωθεί μακροχρόνια η νόσος;

Με μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί κανείς να βελτιώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης και να προλάβει την επιδείνωσή τους.

• Aποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων της νόσου (κάπνισμα, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ)
• Επαρκής ύπνος
• Υγιεινή διατροφή με έμφαση σε φρέσκα φρούτα, λαχανικά και Ω3 λιπαρά οξέα
• Βελτίωση φυσικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων
• Έλεγχος του στρες: το άγχος μπορεί να επιδεινώσει την ψωρίαση.
• Προσοχή στο δέρμα: καθημερινές συνήθειες, όπως η εφαρμογή ενυδατικής κρέμας και η χρήση ήπιων καθαριστικών, μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων της ψωρίασης και στην πρόληψη της επιδείνωσής τους.

“Στο παρελθόν, οι θεραπείες της ψωρίασης είχαν αρκετές δυσάρεστες παρενέργειες και η χορήγησή τους ήταν μια δύσκολη διαδικασία, ενώ τώρα, με τις θεραπευτικές επιλογές που μας δίνουν τα βιολογικά φάρμακα, τα οποία δεν έχουν παρενέργειες, ο ασθενής δεν ταλαιπωρείται καθόλου και η διαδικασία της χορήγησης έχει απλοποιηθεί”

DR. ANASTASIA TZOUMA