Αυτή η μορφή καρκίνου συναντάται στα ακανθο-κύτταρα από τα οποία αποτελείται το μεγαλύτερο μέρος της επιφανειακής στοιβάδας του δέρματος (επιδερμίδα). Τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα παρατηρούνται πιο συχνά σε σημεία τα οποία εκτίθενται στον ήλιο όπως στο πτερύγιο του αυτιού, το κάτω χείλος, το πρόσωπο, το φαλακρό τμήμα ενός κρανίου, στο λαιμό, τα χέρια, τους βραχίονες καθώς επίσης και στα πόδια. Tο δέρμα στα σημεία αυτά φαίνεται οπτικά σαν να έχει βλάβη από τον ήλιο, εμφανίζει ρυτίδες, αλλαγές στο χρώμα καθώς επίσης και απώλεια της ελαστικότητας.

– Ποιος μπορεί να προσβληθεί;
Άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, ξανθά μαλλιά και μπλε, πράσινα η γκρι μάτια ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Όμως οποιοσδήποτε με ιστορικό σημαντικής έκθεσης στον ήλιο ανήκει επίσης στην ομάδα υψηλού κινδύνου. Κάποιος ο οποίος είχε στο παρελθόν βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, έχει περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.
Οι άντρες έχουν διπλάσιες πιθανότητες απ’ ότι οι γυναίκες να προσβληθούν από ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Σπάνια εμφανίζεται σε άτομα πριν την ηλικία των 50 ετών. Συχνότερα συναντάται σε άτομα τα οποία διανύουν την έβδομη δεκαετία της ζωής τους.

– Ποιες είναι οι αιτίες;
Η χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, η συχνή χρήση του τεχνητού solarium, τα τραύματα στο δέρμα. Ο καρκίνος μπορεί να παρουσιαστεί σε εγκαύματα, ουλές, έλκη χρονίζουσες πληγές και σημεία του δέρματος τα οποία έχουν εκτεθεί είτε σε ακτινοβολία είτε σε συγκεκριμένα χημικά όπως π.χ. αρσενικό και υπο-προϊόντα πετρελαίου.

– Ποια είναι η εικόνα του;
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα εκδηλώνεται ως μία επίμονη παχιά, τραχεία, λεπιδώδη βλάβη η οποία δύναται να αιμορραγήσει εάν χτυπηθεί κατά λάθος. Συχνά μοιάζει με θήλωμα και μερικές φορές εμφανίζεται ως μία ανοιχτή πληγή με επηρμένα όρια και εφελκίδες στην επιφάνεια.

– Πώς αντιμετωπίζεται;
Όταν το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα εντοπίζεται σε πρώιμο στάδιο και αφαιρείται άμεσα, σχεδόν πάντα θεραπεύεται και στην περίπτωση που έχει προκαλέσει βλάβη, είναι αμελητέα. Εάν όμως δεν αντιμετωπιστεί, τότε κατατρώει τους υποκείμενους ιστούς και γίνεται δύσμορφο. Ένα μικρό ποσοστό μπορεί να κάνει μετάσταση σε απομακρυσμένους ιστούς και όργανα. Συνεπώς ο γιατρός θα πρέπει να δει οποιοδήποτε ύποπτο όγκο χωρίς καθυστέρηση. Η διάγνωση θα γίνει με λήψη ιστού (βιοψία) που θα ελεγχθεί από βιοπαθολόγο. Σε περίπτωση κατά την οποία παρατηρηθούν καρκινικά κύτταρα απαιτείται θεραπεία. Η αφαίρεση μπορεί να γίνει με κλασική χειρουργική, διαθερμοπηξία, κρυοχειρουργική ή λέιζερ, ανάλογα με τη θέση και την έκταση του καρκινώματος. Για την ίαση εφαρμόζεται φωτοδυναμική θεραπεία, τοπικά φάρμακα ή άλλες θεραπείες που είναι απαραίτητες στο συγκεκριμένο όγκο.